Workshop: Meer met materiaal

Materiaal is het gereedschap van de kunstenaar. De dynamische grijstonen van houtskool, de fijne lijn van een potlood, het kleurenspektakel van oliepastel of de fluweelzachte structuur van softpastel, elk teken- of schildermateriaal heeft een eigen zeggingskracht, een eigen taal. Zacht of hard, beweegt het vloeiend of geeft het weerstand, ingetogen of uitbundig, fijn of grof, licht of donker, transparant of dekkend, de keuze van je materiaal doet mee in de manier waarop je je onderwerpen of thema’s verbeeldt.

Meer met materiaal bestaat uit een reeks verdiepende workshops van 4 lessen waarin je je helemaal kan onderdompelen in een bepaald materiaal. Hoe gebruik je een bepaald materiaal en welke eigenschappen heeft het? Zijn er onderwerpen of thema’s die extra passen bij een bepaald materiaal? Wat kan je eigenlijk allemaal met een potlood, houtskool, een specifieke soort krijt of verf?

De workshops zijn geschikt voor iedereen die zich wil verdiepen in de eigenschappen en mogelijkheden van een bepaald materiaal. Om kennis te maken, uit te proberen of breder te leren toepassen.

1: Houtskool met April – 13 januari t/m 3 februari
2: Potlood met Nathaneal – 10 februari t/m 10 maart
3: Inkt met Esther – 17 maart t/m 7 april
4: Oliepastel met Marisa – 14 april, 5 mei, 12 mei en 19 mei
5: Pastelkrijt met Sandra – 26 mei, 2 juni, 16 juni en 23 juni
6: Aquarelverf
7: Acrylverf

Houtskool

Houtskool is het oudste tekenmateriaal ter wereld. Het biedt een enorm scala aan mogelijkheden. Je kunt er zowel vorm (omtrek) als inhoud (volume) mee maken. Door de zachtheid van de toonwaarden leent het zich uitstekend voor dromerige landschappen, abstract of om fotorealistisch mee te tekenen. Door de diepzwarte kleur is het ook een heel krachtig materiaal. Je kunt er grillige, doorlopende lijnen mee maken, je kunt er mee ‘schilderen’ door opgebrachte vlekken steeds uit te vegen en je kunt ermee ‘beeldhouwen’ door te tekenen met een kneedgum. Je kunt er ruimte en beweging mee suggereren. Met accenten van licht en donker kun je de aandacht van de kijker leiden. Het fijne van het werken met houtskool is dat er nooit iets mis kan gaan, want je kunt het altijd weer uitvegen en je tekening wordt alsmaar mooier en interessanter door de vele lijnen en vlekken. In deze 4 lessen gaan we de veelvoud aan mogelijkheden uitproberen en zullen we ingaan op hoe houtskool gemaakt wordt en de verschillende soorten die er zijn.

Potlood

Het bekendste tekenmateriaal is natuurlijk het potlood. En je kan er meer mee dan je misschien wel zou denken. Van losse schets tot gedetailleerde technische tekening, het potlood biedt een breed scala aan mogelijkheden. Zachte of harde potloden, de manier waarop je je potlood vast houdt en beweegt, arceren of juist de zijkant van het potlood gebruiken om schaduw te creëren, blenden om zachte overgangen te krijgen, in deze cursus kijken we samen naar de mogelijkheden. Er wordt serieus gewerkt, maar ook op een vrije manier geëxperimenteerd om het meeste te halen uit dit mooie en veelzijdige materiaal.

Inkt

Inkt is een materiaal dat graag zijn eigen weg gaat. Het is speels maar ook heel direct. Het vloeit in combinatie met papier of water of drupt als je niet snel genoeg een beslissing neemt. Omdat het materiaal weinig weerstand biedt kan het haarfijn laten zien wat jij uitdrukt. Schilderen als een dans waarin je de balans kunt vinden tussen controle of dat juist laten gaan. In deze serie experimenteren we met verschillende instrumenten zoals Chinese penselen, spalters en kroontjespennen om de inkt op papier te zetten en weer andere materialen om het vloeien op een mooie manier onder controle te krijgen.
De inktlijn daagt uit tot expressie door een lijn niet alleen te zien als een vorm maar een spoor van emotie of beweging.
Om tot spannende composities te komen gaan we aan de slag met het creëren van diepte in verschillende tonen gewassen inkt. Door te arceren zie je weer volume en schaduw ontstaan.
Het voornaamste doel in deze lessen is het leren genieten van de streken van inkt.

Oliepastel

Oliepastel is een veelzijdig materiaal dat zowel beginners als meer ervaren tekenaars uitnodigt tot experimenteren, van realistische details tot abstracte texturen. De kleuren zijn intens en eenvoudig te mengen, waardoor kleurovergangen en nuances ontstaan. Je kunt er dun mee tekenen, gelaagd en zelfs zo dik dat het verf lijkt. Het leent zich goed voor scherpe lijnen en arceringen maar ook voor zachte, dromerige effecten door te vervagen met je vingers of wattenstokjes. Als je meerdere lagen over elkaar aanbrengt, kun je de bovenste lagen wegkrassen met een scherp voorwerp, de zogenaamde sgraffitotechniek. Als ondergrond werkt glad, ruw of gekleurd papier goed, maar ook karton, textiel, hout of leer. Daarnaast kun je oliepastels goed combineren met andere materialen, zoals bij de afstoottechniek waar aquarel of bister (op waterbasis) afgestoten wordt door de eerder aangebrachte tekening in oliepastel. Oliepastel biedt eindeloze mogelijkheden om je creativiteit tot leven te brengen!

Soft pastel

Werken met pastelkrijt is tekenen en schilderen tegelijk. Je kan zowel heel schilderachtig en gelaagd te werk gaan als heel direct en expressief. Het biedt net als verf de mogelijkheid om kleuren op papier door elkaar en over elkaar te mengen, maar zonder dat je hoeft te wachten tot iets droog is en zonder het gebruik van een kwast.
In tegenstelling tot oliepastel bevat soft pastel minder bindmiddel en het is een bindmiddel dat makkelijker loslaat. Soft pastel is een combinatie van pigment, kalk en gom, en geeft een meer poederachtig effect dan oliepastel. Hierdoor kun je het goed opbouwen, uitvegen en mengen en heeft het een matte, fluweelzachte uitstraling.

In deze lessenserie komen o.a. de volgende aspecten aan bod: Hoe kom je tot een persoonlijk kleurpalet, zoeken naar kleur en mengingen. De rol van het papier, de vele vormen die ‘pastel’ eigenlijk heeft (krijtjes, potloden, poeder) en de eindeloze mogelijkheden om ruimte te suggereren.